De uitspraak van het Pools is voor mij bijna topsport
…… met name door het gebruik van de tong voor in de mond. En waarschijnlijk niet alleen voor mij! De letters en klanken worden veelal voor in de mond gevormd waarbij de tong een heel actieve rol speelt. Ik heb het idee dat ik eerst maar eens wat gymnastiekoefeningen moet gaan doen met die tong voordat ik in staat ben om de Poolse lettervolgorde te kunnen uitspreken. Het heeft wel geholpen dat ik een week lang me alleen maar heb bezig gehouden met het nazeggen van de Poolse woorden en heb geprobeerd de liedjes mee te zingen. Vooral dat laatste heeft me echt geholpen omdat je dan een bepaald ritme gaat krijgen in de zinnen en woorden waardoor het lijkt of de woorden er meer uitglijden in plaats van een hakkelend voortbrengen van wat klanken.
Het is prettig dat Richard op zijn website “Pools online” de woorden zo langzaam en duidelijk uitspreekt. Daardoor viel het me op dat ik de woorden verkeerde lettergrepen toebedeelde wat essentieel bleek voor de uitspraak. Een woord als “smutna” zou volgens de Nederlandse regels een verdeelstreepje krijgen tussen de twee klinkers dus “smut-na”. Daardoor spreken wij het woord al gauw verkeerd uit omdat het in het Pools “smu-tna” moet zijn. Een groot verschil!
Lastig is het dat het Pools weliswaar veel dezelfde letters gebruikt als wij maar daaraan een heel andere uitspraak verbindt. De meest in het oog springende letter is de letter “w” die in het Pools dus als een “v” wordt uitgesproken. Vooral tijdens het lezen is dit lastig omdat wij al jarenlang geconditioneerd zijn om die letter op z’n Nederlands uit te spreken en probeer die stugge hersens nu maar eens te laten begrijpen dat ik nu dus Pools lees en die letter dus een andere weg in de hersens moet volgen om mij de klank “v” te laten voortbrengen.
Ik begrijp ook nog niet helemaal wanneer de lettercombinatie “ie” op z’n Frans wordt uitgesproken of bijna gelijk aan de Nederlandse “ie”. Als het woord “nie” een solo mag opvoeren wordt het anders uitgesproken dan in een zin voor het werkwoord. Dit klankverschil hoor ik in vele woorden en wanneer gebruik ik nu welke? De tijd zal het me leren!
Bep